PRACA W GRUPACH
NA LEKCJACH
MATEMATYKI

Metody

Przed rozpoczęciem pracy w grupie warto ustalić zasady dobrej współpracy, których wszyscy będą się trzymać.

Zasady dobrej współpracy w grupie

• Wybranie lidera/rki grupy, który motywuje do pracy i organizuje pracę zespołu;
• Ustalenie podziału pracy;
• Aktywne słuchanie wypowiedzi innych, bez przerywania, ośmieszania czy krytykowania;
• Współodpowiedzialność każdego ucznia/uczennicy za efekt pracy całej grupy.

   

METODA PUZZLI (EKSPERCKA)

• Klasa zostaje podzielona na 3-4 osobowe zespoły – grupy domowe. W grupach domowych uczniowie i uczennice losują numery od 1 do 3 (4), będą to eksperci i ekspertki (1-3/4). Grupy domowe otrzymują zadania, numer eksperta/ki to jednocześnie numer problemu do rozwiązania.
• Grupa ekspercka pracuje nad jednym problemem, aż wszyscy zrozumieją sposób rozwiązania (maksymalnie 10 min.).
• Eksperci/tki wracają do grup domowych i uczą pozostałych sposobu rozwiązania swojego problemu. Każda osoba z grupy powinna potrafić rozwiązać całe zadanie. Czas pracy tej grupy to 20 min.
• Wylosowani uczniowie/uczennice przedstawiają sposób rozwiązania problemu, którego nie byli ekspert(k)ami.
• Grupy podsumowują pracę swojego zespołu.
• Sprawdzenie umiejętności można przeprowadzić bezpośrednio po pracy w grupach lub na drugiej lekcji w formie kartkówki. Wykorzystujemy do tego zadania z zestawów sprawdzających, które można też zadać jako pracę domową.

       

METODA TRIADY

• Wybieramy liderów/ki trzyosobowych grup spośród uczennic i uczniów dobrych z matematyki. Zadaniem lidera/ki jest organizacja pracy w grupie i pomoc innym w zrozumieniu rozwiązań zadań.
• Dobieramy pozostałe osoby do zespołu.
• Rozdajemy grupom zestawy zadań/problemów.
• Nauczyciel/ka obserwuje pracę grup. Lider/ka każdej z grup ma możliwość skonsultowania z nauczycielem/ką sposobu rozwiązania zadania.
• Grupa pracuje nad zadaniami tak długo aż wszyscy zrozumieją sposób rozwiązania (ok. 25 min). Nauczyciel/ka czuwa, aby nikt nie przepisywał gotowego rozwiązania. Lider/ka pomaga innym w odkrywaniu sposobów rozwiązania.
• Wylosowani uczniowie i uczennice przedstawiają sposób rozwiązania zadania na tablicy.
• Grupy podsumowują pracę swojego zespołu.
• Sprawdzenie umiejętności można przeprowadzić bezpośrednio po pracy w grupach lub na drugiej lekcji w formie kartkówki. Wykorzystujemy do tego zadania z zestawów sprawdzających, które można też zadać jako pracę domową.

   

Zalety metody puzzli i metody triady

• Obecność w grupie uczennicy/ucznia dobrego z matematyki daje grupom poczucie równych szans.
• Uczniowie i uczennice tłumacząc sposób rozwiązania zadań całej grupie, utrwalają materiał.
• Mała liczba osób w grupie sprzyja swobodnemu zadawaniu pytań, nawet o bardzo oczywiste rzeczy.
• Każda osoba jest odpowiedzialna za efekt pracy swojej grupy.
• Ocenianie indywidualne poprzez zestawy sprawdzające motywuje uczniów i uczennice do zaangażowania się w pracę grupy.

 

Wady metody puzzli i metody triady

• W klasach słabych praca w grupie może wymagać częstszej pomocy nauczyciela/ki.
• Zadania o średnim poziomie nie dają możliwości wykazania się i sprawdzenia swoich możliwości najlepszym uczniom i uczennicom.
• Przy doborze losowym zawsze można trafić na osoby skonfliktowane.

Scenariusz lekcji

Przedstawiony przez nas scenariusz jest tylko propozycją wykorzystania pracy w grupie na lekcji. Opracowany został w oparciu o nasze doświadczenia w różnych klasach. Scenariusz można dostosować do swojej lekcji lub na jego podstawie stworzyć własny konspekt zajęć.

Temat: Utrwalenie wiadomości z geometrii analitycznej.

Cele lekcji:

• Doskonalenie umiejętności wyznaczania równań prostych (w postaci kierunkowej lub ogólnej) przechodzących przez dwa dane punkty;
• Utrwalenie umiejętności ustalania warunków równoległości i prostopadłości prostych na podstawie ich równań kierunkowych;
• Doskonalenie umiejętności wyznaczania równań prostych równoległych lub prostopadłych do danych prostych;
• Doskonalenie umiejętności obliczania współrzędnych punktu przecięcia dwóch prostych.

Cele sformułowane w języku uczniów i uczennic:

• Potrafisz wyznaczać równania prostych, przechodzących przez dwa dane punkty.
• Potrafisz wyznaczać równania prostych równoległych lub prostopadłych do danej prostej.
• Potrafisz obliczać współrzędne punktu przecięcia się dwóch prostych.

Przebieg lekcji (metody i aktywności):

1. Czynności organizacyjne.
2. Sprawdzenie zadania domowego.
3. Podanie tematu lekcji i celów w języku uczniów i uczennic.
4. Organizacja pracy w grupach – można wybrać jedną z dwóch metod (załącznik nr 1 do scenariusza).
5. Rozdanie zadań losowo wybranym grupom (załącznik nr 2 do scenariusza).
6. Praca w grupach – rozwiązywanie zadań. Nauczyciel/ka nadzoruje pracę grup i ewentualnie daje wskazówki do zadań.
7. Polecenie rozwiązania zadania sprawdzającego (załącznik nr 3 do scenariusza) – opcjonalnie: może być praca domowa, kartkówka lub praca samodzielna na zakończenie lekcji.
8. Przypomnienie celów lekcji i podsumowanie pracy w grupach.

Pobierz cały scenariusz.

Linki

Przygotowując pracę w grupie na lekcje znalazłyśmy wiele inspiracji i wskazówek na stronach internetowych:

• Strona (w języku angielskim) poświęcona metodzie puzzli i jej twórcy Elliotowi Aronsonowi.
• Plik (w formacie PDF) o pracy w grupie na lekcjach, jej zaletach i wadach, a także o różnych metodach pracy zespołowej.
• Opis różnych metod pracy w grupie.
• Dokument (w formacie PDF) dla nauczycieli/ek szukających inspiracji na ciekawą lekcję, nie tylko o pracy w grupie.
• Strona o indywidualizacji nauczania np. poprzez stosowania pracy w grupie.
• Podstawy programowe dla każdego etapu kształcenia.

Zachęcamy do szukania własnych pomysłów na efektywną pracę w grupie!